راهنمای جامع خرید باکس ساب ووفر

باکس چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

امروزه ساب ووفر ها نقش بسیار مهمی را چه در سیستم های خانگی و چه ماشینی دارند. حتما برای شما هم پیش آمده است که با شنیدن صدای ساب ووفر به هیجان آمده و از آن نهایت لذت را ببرید. اما برای آن دسته از مخاطبانی که با ساب ووفر آشنایی ندارند، سوال اول این است که ساب ووفر چیست؟ ساب ووفر به طور کلی یک نوع بلندگو است که میتواند فرکانس های پایین (زیر 200 هرتز) را اجرا کند. معمولا ساب ووفر ها در سایز های 20، 25، 30 و 35 سانتی متری عرضه و تولید میشوند.

همانطور که میدانید معمولا ساب ووفر ها را درون یک محفظه چوبی نصب میکنند که به آن باکس گفته میشود. اما با اندکی سرچ کردن میتوان دریافت که متاسفانه اطلاعات بسیار اندکی در مورد باکس ها وجود دارد. از این رو در این مقاله قصد داریم به تمامی جوانب طراحی و ساخت باکس ها بپردازیم.

ساب ووفر اکتیو و پسیو چیست؟

به طور کلی ساب ووفر ها به دو گروه ساب های اکتیو و پسیو تقسیم بندی میشوند. ساب های پسیو در واقع همان ساب ووفر های معمولی موجود در بازار هستند که برای راه اندازی نیاز به اتصال به آمپلی فایر دارند. معمولا ساب پس از خریداری توسط نصاب درون یک باکس چوبی پیج شده و سپس به آمپلی فایر متصل میشود. اما ساب های اکتیو معمولا توسط شرکت ها تولید شده و از ابتدا (از درون کارخانه) درون یک باکس قرار میگیرند. اما نکته اصلی آن است که معمولا آمپلی فایر (در خود کارخانه) درون این باکس ها قرار میگیرد. یعنی شما با خریدن یک ساب اکتیو، یک آمپلی فایر نیز خریداری کرده اید.

معمولا ساب های اکتیو از آنجا که توسط مهندسان کارخانجات پیشرفته صوتی طراحی و تولید میشوند، از تکنولوژی های بالاتری برخوردار بوده و صدای مطلوب تری دارند. علت آن نیز این است که معمولا ساب های اکتیو در بسیاری از مشخصات تیون شده اند. اما ساب های پسیو چون درون باکس های غیرشرکتی نصب میشوند، نیاز به یک باکس شکیل و در عین حال کارآمد دارند تا بتوانند صدای مطلوبی تولید کنند.

طراحی باکس برای ساب ووفر های پسیو

همانطور که مطرح شد به طور کلی ساب ووفر ها برای عملکرد مناسب نیاز به یک باکس دارند. اما نکته مهم آن است که ابعاد و حجم این باکس ها بسیار مهم است. در صورتی که ابعاد باکس مناسب نباشد، نه تنها گرفتن یک صدای مطلوب تقریبا غیرممکن است، بلکه عملکرد بد سیستم تعلیق و مکانیکی ساب میتواند منجر به خرابی صدا و درنهایت سوختن و یا پارگی ساب شود.

حال که از اهمیت طراحی باکس آگاه شدیم بیایید تا به صورت مرحله به مرحله طریقه ساخت یک باکس را مرور کنیم.

مرحله اول : انتخاب نوع باکس

امروزه دو نوع مختلف باکس در ایران رواج داشته و استفاده میشود.

باکس های سیلد :

این مدل از باکس ها به طور کامل بسته بوده و هوا قابلیت جا به جایی را ندارد. معمولا سایز این باکس ها کوچکتر بوده و از کیفیت بسیار بالاتری نیز برخوردارند. کنترل دقیق فرکانسی و بیس های کوبشی و دقیق از مهمترین ویژگی های این باکس ها است. پس اگر کیفیت برای شما اولویت بیشتری دارد به شما توصیه میکنیم از این مدل باکس استفاده کنید.

باکس های پورتد :

معمولا در این مدل باکس ها یک پورت یا کانال جا به جایی هوا تعبیه میشود که اجازه فرار صدا را از داخل باکس به بیرون فراهم میکند. این باکس ها معمولا صدای بلندتر و قدرتمندتری داشته اما از کیفیت پاین تری نسبت به باکس های سیلد برخوردارند.

مرحله دوم : تعین حجم و ابعاد باکس

پس از آنکه شما نوع باکس مورد نظر خود را انتخاب کردید، نوبت به حجم داخلی باکس (internal volume (Vb)) میرسد. معمولا در کاتالوگ ساب ووفر حجم مورد نیاز و توصیه شده توسط شرکت درج شده و اکیدا توصیه میشود که برای داشتن یک صدای مطلوب از شرکت تبعیت کنید.

پس از تعیین حجم نوبت به ابعاد باکس میرسد. مشخصاتی نظیر ارتفاع، طول و عرض باکس بسیار مهم بوده و به طور کلی ابعاد مکعبی بیشتر از سایر ابعاد توصیه میشود.  معمولا این مشخصات باید به گونه ای تنظیم شود که تا نه تنها فضای صندوق زیادی را اشغال نکند، بلکه عملکرد نهایی ساب را نیز نشان دهند.

اگر نگران طراحی ساب هستید لازم است که به شما این اطمینان خاطر را بدهیم که نگران آن نباشید. زیرا امروزه نرم افزار های انلاین بسیاری برای طراحی ساب وجود دارند که تنها با چند کلیک میتوانند بهترین باکس را برای شما طراحی کنند.

مرحله سوم : متریال ساخت

معمولا در ساخت باکس ها متریال رایج، MDF است. این نوع چوب به علت ضخامت عالی، تراکم بالا و قیمت نسبتا ارزان بیشترین طرفدار را دارد. معمولا پس از ساخت باکس، با استفاده از موکت میتوان باکس را پوشاند تا زیبایی بیشتری را به محصول نهایی ارائه دهد. اما گاها دیده شده که بعضی از دوستان از تخته فیبر نیز استفاده میکنند. معمولا این چوب به علت آنکه از ضایعات چوب بری ها ساخته میشود، از کیفیت و تراکم پایینی برخوردار بوده و نمیتواند صدای چندان مطلوبی را ایجاد کند. آخرین متریال که گاها استفاده میشود تخته سه لا است. این نوع چوب از MDF بسیار سبک تر و متراکم تر بوده و قابلیت کنترل اعوجاج بهتری نیز دارد. اما معمولا به علت آنکه اغلب ساب ووفر ها بسیار سنگین هستند، استفاده از تخته سه لا با محدودیت بیشتری رو به رو است.

از دیگر اجزای کلیدی یک باکس خوب استفاده از الیاف داخل باکس است. معمولا پشم شیشه یا استفاده از الیاف مصنوعی نظیر پلی استر توصیه میشود. استفاده از این الیاف میتواند در جذب اعوجاج نامطلوب داخل باکس کمک شایانی کرده و صدای مطلوب تر و نرم تری را فراهم کند.

پارامتر های اصلی در طراحی باکس

همانطور که مطرح شد، شما میتوانید باکس خود را با استفاده از نرم افزار های انلاین به راحتی طراحی کنید. اما برای درک بهتر از نحوه انجام طراحی داخل باکس باید به عوامل زیر دقت داشت :

• حجم : همانطور که مطرح شد حجم باکس تاثیر مستقیمی بر عملکرد ساب داشته و در صورتی که حجم مناسب باشد، تغیر فشار هوای داخل باکس در حین موسیقی، میتواند به کنترل هرچه بیشتر صفحه ساب کمک کرده و صدای مطلوب تر و بهتری را ایجاد کند.
• فرکانس تیونینگ : درواقع فرکانس تیونینگ فرکانسی است که در آن ساب ووفر بهترین عملکرد را دارد. این موضوع برای باکس ها نیز صادق است به طوری که معمولا فرکانس طوری تنظیم میشود که باکس بتواند عملکرد ساب را بهبود ببخشد.
• Cms یا  Compliance of the Driver Suspension : این پارامتر که ترجمه آن چندان دقیق نیز نخواهد بود، بدین مفهوم است که قسمت اسپایدر و سوراند بلندگو تا چه میزان قابلیت حرکت دارند. هرچه این قسمت های مکانیکی سفت تر باشند قابلیت حرکت صفحه بلندگو کاهش میابد. به همین علت هرچه عدد CMS بیشتر باشد قابلیت حرکت بلندگو بیشتر است. به عنوان مثال این پارامتر برای اسپیکر mp165 هرتز، 0.36 است در حالی که برای ساب ووفر SS12 این عدد 0.07  است.
• VAS یا  Equivalent Compliance Volume : این پارامتر به زبان ساده حجم هوای که مانع حرکت بلندگو میشود را تعریف میکند. هرچه این عدد بیشتر باشد بدین مفهوم است که حرکت صفحه بلندگو آسان تر است. به عنوان مثال بلندگوی این پارامتر برای اسپیکر mp165 هرتز، 9.5 است در حالی که برای ساب ووفر SS12 این عدد 24.2 است. در ساخت یک باکس، این آیتم بسیار کلیدی بوده و عدم توجه به آن مانع از گرفتن یک صدای مطلوب میشود.

جمع بندی

ساخت یک باکس شاید در نگاه اول کار چندان پیچیده ای نباشد و هرکسی که یک جعبه ابزار کامل دارد، مایل باشد که خودش این کار را با نهایت دقت انجام دهد. با این حال اکیدا توصیه میشود که پیش از ساخت باکس با بررسی همه جانبه متریال مورد استفاده تا پارامتر های اصلی ساب ووفر به یک محصول دقیق و با کیفیت دست یابید.