بلندگو چیست

بلندگو چگونه کار میکند؟

در پاسخ به سوال “بلندگو چیست؟” همه ما تا حدودی بلندگوها را می شناسیم و تا حدودی می دانیم وظیفه آنها چیست.

ولی بلندگو چگونه کار میکند؟ طی چه فرایندی کارش را انجام می دهد؟ و دیگر سوالاتی از این قبیل را سعی میکنیم در مطالب زیر بیشتر برسی کنیم.

بلندگو آخرین عضو کار آدیو می باشد؛ ولی با اینکه در آخر خط قرار دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حدود 30 تا 50 درصد یک صدای خوب دلنشین در سیستم بستگی به بلندگوی آن دارد.

در حقیقت نمی توان صدای قابل قبولی بدون داشتن بلندگوهای خوب داشت.

بلندگو در حقیقت وسیله ای است که انرژی اکتریکی را به انرزی صوتی تبدیل می کند.

بلندگو نزدیک به 100 سال است که اختراع شده است؛ و در طول زمان انواع مختلفی از لحاظ کارکرد ارائه شده است از بلندگوهای کوارتزی گرفته تا بلندگوهای ریبون و پیزوالکتریکی و planar و … .

آیا بلندگو موتور الکتریکی دارد؟

می توان گفت 98% بلندگوهای مورد استفاده تقریبا همان ساختمان و سازمان اولیه را دارد و هنوز از همان نوع داینامیک استفاده می شود.

اساس کار آن به طور ساده بدین گونه است که سیم پیچ درون یک میدان مغناطیسی قرار دارد و از طرفی هم به یک مخروط وصل است.

وقتی جریان متناوب الکتریکی با فرکانس های مختلف در درون سیم پیچ جریان پیدا میکند؛ این سیم پیچ تشکیل میدان مغناطیسی می دهد که با میدان مغناطیسی ثابت از طرف آهنربای قوی ایجاد فاز هم نام یا غیر هم نام می کند.

این موضوع باعث دفع سیم پیچ به پایین و یا جذب آن به بالا می شود که با حرکت سیم پیچ مخروط متصل به آن نیز حرکت می کند و با حرکت دادن هوای اطراف و مستقیم مخروط صدا ایجاد می شود.

حرکت سیم پیچ درون میدان مغناطیسی بسته به فرکانس الکتریکی گاهی اوقات تا 20000 بار در ثانیه (20کیلو هرتز) نیز میرسد و اینگونه صدا ایجاد می شود.

اجزای اصلی بلندگو

1- FRAME OR BASKET

سبد یا بدنه در حقیقت تنه و شاسی یک بلندگو می باشد که تمام اجزا بلندگو روی آن سوار است.

معمولا برای ساختن آن از آلومینویم دایکاست یا نوعی استیل و یا از پلاستیک استفاده می شود.

2- DIAPHRAGM /CONE

مخروط یا صفحه بلندگو کار اصلی آن حرکت و جابه جا کردن هوا می باشد؛ که از مواد مختلفی مثل کاغذ/الیاف کربن/الیاف فایبر گلاس/ پلاستیک/آلومنیوم/تیتانیوم/ابریشم و … ساخته می شود.

در میان شرکت های صاحب سبک به مواد مختلفی برای افزایش کیفیت اعتقاد دارند.

از الیاف ساقه برنج گرفته تا سنگ های بازالت با 2700 درجه فارنهایت ذوب شده و در حقیقت پس از اختراع بلندگو بیشترین تغییرات بروی صفحه آن انجام شده است.

ولی خیلی ها هنوز معتقدند کاغذ که قدیمی ترین مواد مورد استفاده است، از بقیه مواد بهتر است و در تیوترها (بلندگوهای مخصوص فرکانس بالا) سعی می شود از ابریشم برای ایجاد صدای بهتر استفاده شود.

3- SURROUND

سوراند که در حقیقت کار اصلی اش کمک به حرکت آزادانه مخروط است، در عین حال به کنترل صفحه مخروط هم کمک زیادی می کند.

سوراند هم از مواد مختلفی بسته به نوع بلندگو و کارخانه سازنده بلندگو ساخته می شود.

رایج ترین آنها اسفنج نیمه فشرده است.

از لاستیک هایی با قابلیت کم ارتجاعی و مقاوم به گرما و سرما نیز به وفور استفاده می شود.

از مواد دیگر می توان به نوعی پارچه یا بافت های شبیه پارچه و الیاف میکروفیبرهم اشاره کرد.

سوراندها معمولا به 3شکل (قوس روبه بالا /قوس روبه پایین/Mشکل) بسته به نوع بلندگو استفاده می شود.

4-VOICE COIL یا سیم پیچ 

که در واقع موتور یک بلندگو است و در حقیقت قسمت اصلی یک بلندگو می باشد که بقیه اجزا نسبت به آن طراحی می شود.

کویل از یک رشته سیم که به صورت فنر که با ظرافت تمام پیچیده شده است، تشکیل شده.

در زمان گذشته اعتقاد داشتنند برای داشتن بلندگوی قوی باید قطر سیم پیچ زیاد باشد؛ ولی حالا به این نتیجه رسیده اند که برای داشتن بلندگوی قوی باید ارتفاع سیم پیچ بیشتر شود به هر صورت که باشد افزایش مقدار سیم به قدرت بلندگو اضافه می کند.

در خیلی از موارد برای بلندگوهای گران قیمت از سیم هایی با سطح مستطیل استفاده می شود که به نوع سیم های تخت مشهور است.

ناگفته پیداست که جنس سیم هرچه خالص تر باشد کیفیت کار بیشتر خواهد شد.

در خیلی مواقع برای افزایش مقاومت و استحکام سیم پیچ از روکش های مختلف مثل از لاک های مقاوم به گرما گرفته تا سرامیک استفاده می شود.

5- VOICE COIL FORMER

فرم دهنده سیم پیچ که در حقیقت بستر سیم پیچ می باشد که روی آن پیچیده می شود.

معمولا طول آن از ارتفاع سیم پیچ بیشتر است.

از مواد مختلفی ساخته می شود مثل کاغذ مخصوص /آلومینیوم/مس وغیره که در همه موارد سعی می شود از مواد مقاوم به گرما ویا مواد مقاوم شده به گرما استفاده شود.

نگه دارنده سیم پیچ در نقطه ای به نام گلویی به صفحه مخروط متصل می شود.

6- SPIDER

این عنکبوت که در ایران بیشتر به دمپر معروف است نوعی پارچه یا بافت فنری شکل است که کار اصلی آن کمک به تعادل وکنترل صفحه و جلوگیری از حرکت اضافه آن است.

این قسمت کمک بسیار زیادی به فاکتور CMS بلندگو می کند.

دمپر از طرفی به گلویی سیم پیچ و از طرف دیگر به بدنه بلندگو وصل است.

در خیلی از موارد از دمپرهای چند لایه برای کنترل بیشتر ساب ها استفاده می شود.

7- DUST CAP

این قطعه که در واقع نوعی در پوش است که وظیفه اصلی آن جلوگیری از ورود گرد غبار و آشغال به داخل حفره سیم پیچ است که از مواد مختلفی ساخته می شود که کاعذ از دردسر سازترین آن ها است.

البته در بعضی از ساب ها با بالا آوردن و بزرگتر کردن داسکپ سعی می کنند فاکتورهای مثل SD بلندگو را بهبود ببخشند.

8- MAGNET 

مگنت یا آهنربا که در حقیقت وظیفه ایجاد میدان مغناطیسی را برعهده دارد.

در انتهای بلندگو قرار دارد از انواع مختلفی بسته به نوع مصرف بلندگو تشکیل و ساخته می شود.

موادی مثل استرونتیوم و نیودیوم شایعترین مواد مورد مصرف می باشند.

یک مگنت بسته به شارژ مغناطیسی آن می تواند به قدرت بلندگو کمک کند و در بعضی موارد برای تامین شارژ بیشتر نیاز به مگنت بیشتر است.

بخاطر همین است که از مگنت های چند لایه استفاده می شود.

یکی از جالب ترین کارهای مگنت (که زیاد مورد توجه عموم قرار نگرفته است) خاصیت و قابلیت خنک کردن سیم پیچ است.

به طوری که اگر شما به یک سیم پیچ جریان الکتریکی متناوب ضعیف وصل کنید، شروع به گرم شدن شدید می کند. ولی اگر همان لحظه آن را در درون میدان مغناظیسی مگنت کنید، سریعا گرمای خود را از دست می دهد.

و این یکی از دلایل است که طراحان بلندگوها و مخصوصا ساب ها سعی می کنند که سطح مقطع تماس مگنت و سیم پیچ را بیشتر کنند تا کویل راحت تر خنک شود.

9-PLAT 

در نهایت پلات های فلزی که وظیفه نگهداری آهنربا را دارند.

جمع بندی

پس تا به اینجا تا حدودی توانستیم پاسخ سوالات “بلندگو چیست؟” و “بلندگو چگونه کار میکند؟” را به خوبی دریابیم؛ اما اطلاعات در مورد بلندگوها به همین جا ختم نمی شود.

بلندگوها برحسب سایز و وظیفه آن ها به دسته های مختلفی تقسیم می شود که در نوشته های آینده سعی داریم این موضوع را بیشتر بررسی کنیم.